Businessweek
Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine aboneliğiniz boyunca tam erişim sağlayabilirsiniz. Abone Ol

Ekonomi

45’liğin İki Yüzü
Bloomberg HT Genel Yayın Yönetmeni Açıl Sezen yazdı;
  • 9 Mart 2024 11:31
  • Açıl Sezen
45’liğin İki Yüzü

Seçim sonrasına dair rivayetler muhtelif. Hemen herkesin aklında aynı sorular var. Bu sorular genellikle belediyeleri kimin kazandığından çok, ekonomi politikasının değişip değişmeyeceğine odaklanıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığımız röportajdaki ifadeleri, bu konuda çok net bir kararlılık içeriyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın mesajları da aynı vurguyu yapıyor.


Ancak geçmiş tercihler nedeniyle endişesi sürenler, seçim öncesi döviz pozisyonu almaya çalışıyor. Şirketlerin, özellikle de ihracatçıların seçimden sonra kurun yükseleceğine dair beklentileri var. Dolayısıyla bugünden döviz almayı tercih ediyorlar. Bunu da spottan döviz olarak almak yerine, forward işlem ile yapıyorlar.


Bankalar, şirket ile yaptığı forward işlem karşılığında kendi pozisyonunun açık kalmaması için piyasadan döviz talep ediyor. Bunun yarattığı döviz talebinin önüne geçmek için Merkez Bankası uzun bir aradan sonra TL uzlaşmalı döviz kontratlarını kullanmaya başladı. Bu taahhütlü satışta uzlaşma TL olduğu için, kur farkı TL ile ödeniyor. Dolayısıyla ekstra bir döviz talebi oluşmadan bu talep karşılanabiliyor. Uygulamanın ilk üç gününde 475, 463 ve 423 milyon dolar tutarlı işlemler ile talebin karşılandığını gördük. Bunun dışında hanehalkının bir bölümünün de dövize dönme eğiliminin arttığını görüyoruz.


İçinde hem TL’den dövize dönen bir miktar yatırımcı hem de KKM dönüşü olduğunda TL yerine yeniden dövizi tercih edenler var. Hane halkı dövize döndükçe, (döviz kredilerine talep nispeten düşük olduğu için) bankaların elinde fazladan döviz oluşuyor. Bu dövizi park etmeleri için uygun adres yine swap piyasası oluyor. Dolayısıyla piyasa Merkez Bankası’nı, sabrını ve reel değerlenme söylemini test ediyor gibi görünüyor. Merkez Bankası’nın duruşu ise farklı. Politika faizini yüzde 45’e çıkarmış, ancak bunun etkinliğini tam olarak hissettirememiş. Likidite koşullarını sıkılaştırmak için çeşitli imkânlarını kullanmış, ancak geçmiş dönemin yarattığı koşullardan kaynaklanan likidite fazlasının kontrolünü yeni eline alabilmiş.


Yani aslında kademe kademe yapılan faiz artırımları ile birlikte politika faizi yüzde 45’e çekilmiş olsa da, piyasa faizlerinin bütününün bunun çevresinde oluşması ancak yeni sağlanabilmiş durumda. Faiz artırımlarına kredi faizleri hızlı şekilde tepki verdi. Ancak mevduat faizleri ancak yapılan son zorunlu karşılığa nema düzenlemesinden sonra politika faizi seviyesine gelebildi. En çok kullanılan 1-3 ay arası mevduat faizi son haftada yüzde 53’ün üzerine çıkmış görünse de, bunun bir kısmı Döviz Dönüşümlü Mevduat’tan dönenlere verilen tek seferlik yüksek faizden kaynaklanıyor.


Şu anda 1-3 ay arasındaki faizler yüzde 44-46 arasında; yani politika faizi çerçevesinde oluşuyor. Keza bono piyasasında da faizler ancak son birkaç haftada politika faizi civarında belirginleşti. Faizin etkinliğini azaltan likidite fazlası ise yapılan düzenlemelerin ardından şu an için ortadan kalktı. Yani likiditede ipler Merkez Bankası’nın eline yeni geçiyor.


TCMB, piyasada dönen parayı daha da sıkılaştırmak adına kredi büyümesini daha da aşağı çekici düzenleme gerçekleştirirken, büyüme sınırının üzerinde kalan krediler için hem menkul kıymet tutma hem de zorunlu karşılık uygulaması getirdi. Yani aslında ekonomi yönetiminin gözünde sıkılaşmanın hissedilmeye başlanacağı döneme ancak gelebildik. Ancak piyasanın, hanehalkının ya da şirketlerin bu kadar sabrı var mı, onu öngörmek zor.


Merkez Bankası’nın önceliği, seçime kadar bu talebi yönetmek. Seçim sonrasında ise sıkılaşmanın çok daha hissedilir hale geleceğini söylemek mümkün.


Seçime hazırlanmak mı yoksa seçim sonrasında oluşacak sıkılaşma ortamına hazırlanmak mı daha önemli; iş dünyasının karar vermesi için 3 hafta kaldı.


45’liğin ilk yüzünü dinlemek için 3 haftamız var. Bakalım diğer yüzünde çalan müzik nasıl olacak...


Dergi Erişimi
Dergi içeriklerini okumak için Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine abone olmanız gerekmektedir.Abone değilseniz abonelik satın alarak tüm dergi içeriklerine sınırsız erişim sağlayabilirsiniz
Abone Ol
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 21. Sayısı, 8 Mart Özel Sayısıyla Birlikte Yayında!
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 21. Sayısı, 8 Mart Özel Sayısıyla Birlikte Yayında!
İşte yeni sayıdan öne çıkanlar...
Yapay Zeka Tarafından Yargılanmaya Hazır mısınız?
Yapay Zeka Tarafından Yargılanmaya Hazır mısınız?
Yakın gelecekte kimse robotlar tarafından yargılanmayı beklemese de hukuk alanında yapay zekanın gösterdiği gelişim, diğer tüm alanlarda olduğu gibi yargıda da robotların kendine önemli bir yer edineceğine işaret ediyor.
Tasarımcı Düşünme İçin Şirketinizde Kim Sorumlu?
Tasarımcı Düşünme İçin Şirketinizde Kim Sorumlu?
Chief Thinking Officer, şirketlerin teknolojiyi yalnızca takip etmelerini değil, aynı zamanda onu derinlemesine anlamalarını sağlayan bir konuma sahip.
Otomotivde Sürdürülebilirlik Adımlarında Kızıl Deniz Engeli
Otomotivde Sürdürülebilirlik Adımlarında Kızıl Deniz Engeli
Kızıldeniz’in kapalı kalması nakliye maliyetlerini artırırken elektrikli otomobil piyasasının yavaşlamasına da neden olabilir
Hangisi Doğru Fiyat?
Hangisi Doğru Fiyat?
Enflasyonist ortamda bir malın doğru fiyatını bulmak hayli güçleşiyor. Üretici, artan maliyetler karşısında sürekli zam yaparak müşteri kaybı riski ile karşılaşırken tüketiciler satın almak istedikleri malın ucuz mu yoksa pahalı mı olduğuna karar veremiyor. Ancak “yarın daha pahalı” olacağı için tercihini almaktan yana kullanıyor. Peki ya sonra?
Yeni “Muhteşem Yedili”yi Ararken…
Yeni “Muhteşem Yedili”yi Ararken…
Son yıllarda ABD borsalarını ve dolayısıyla küresel piyasaları peşinden sürükleyen yedi büyük teknoloji şirketinin nam-ı diğer “Muhteşem Yedili”nin tahtına önümüzdeki yıllarda hangi şirketlerin geçeceği cevabı en çok merak edilen sorular arasında.
Tavan Kovalayan Yatırımcı
Tavan Kovalayan Yatırımcı
Sermaye piyasalarına gelen şirketlerin ilk halka arzının daha disiplinli bir yapıya kavuşturulmasında fayda var
Dünyanın Yeni Yapısında BRICS
Dünyanın Yeni Yapısında BRICS
21. yüzyılda dünyanın en büyük ekonomileri olma potansiyeline sahip olduğu düşünülen BRICS ülkeleri ekonomik dengesizlikler ve siyasi farklılıklarla yavaşlıyor
Yapay Zekâ Destekli Savaşlar Artık Bilim Kurgu Değil
Yapay Zekâ Destekli Savaşlar Artık Bilim Kurgu Değil
ABD’li askeri operatörler yapay zekâya şüpheyle yaklaşmaya başladılar, ancak şimdi savaş alanındaki hedefleri belirlemek için Project Maven’ı geliştiren ve kullananlar onlar oldu
Nvidia S&P 500’ü Sırtlamaya Devam Ediyor
Nvidia S&P 500’ü Sırtlamaya Devam Ediyor
Herkesin gözdesi olan yapay zeka fenomeni, S&P’nin bu yıl şimdiye kadarki kazancının üçte birini oluşturdu
Musk-OpenAI Savaşının Perde Arkası
Musk-OpenAI Savaşının Perde Arkası
Dünyanın en zengin ikinci adamı, Sam Altman’ı, kâr etmeyi insanlığın iyiliğine tercih etmekle suçluyor
Monaco Kraliyet Ailesi’nde Yolsuzluk Krizi
Monaco Kraliyet Ailesi’nde Yolsuzluk Krizi
Mali suçları engelleyemediği için Avrupa devletlerinin tepkisini çeken Monaco, Prens Albert’in yeğenlerinin iş ilişkilerine yönelik polis soruşturması ve uzun süredir sarayda görev yapan bir danışmanın görevden alınmasının ardından bir krizle karşı karşıya
Bitcoin’den Sonra AltCoin Dönemi Başlar mı?
Bitcoin’den Sonra AltCoin Dönemi Başlar mı?
Bitcoin ve altın, küresel piyasalardaki risk iştahına ilişkin karışık mesajlar veriyor. Tarihte ilk defa Bitcoin ve altın aynı anda rekor tazeliyor. Yeni rekorların yükselişinin arkasındaki sebepler aynı mı?
Enflasyon Muhasebesi Gölgesinde Temettü Politikaları
Enflasyon Muhasebesi Gölgesinde Temettü Politikaları
Enflasyon muhasebesi ve seçimlerin ardından beklenen sıkılaşma şirketlerin kâr dağıtım alışkanlıklarını şimdilik değiştirmemiş görünüyor