Businessweek
Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine aboneliğiniz boyunca tam erişim sağlayabilirsiniz. Abone Ol

Ekonomi

Yapay Zekada Testi Kırılmadan
Bloomberg HT Genel Yayın Yönetmeni Açıl Sezen yazdı;
  • 2 Haziran 2024 09:59
  • Açıl Sezen
Yapay Zekada Testi Kırılmadan

Yapay zeka konusunda hemen her gün yeni bir haber çıkıyor.


Son bir yıl içinde değişim o kadar hızlı oldu ki, birçok teknoloji henüz güncelliği tartışılırken bile eskiyor.


Kamuoyu açısından ise belirli bir noktadan sonra önemli ve önemsiz haber arasında ayrımı yapmak güçleşiyor.


Yapay zeka konusu açıldığında özellikle Türkiye’de ilk akla gelen ChatGPT. Bu elbette anlaşılabilir. Çünkü yapay zekayı son kullanıcıya indirmeyi başarmış ilk ürün o.


Ancak yeni versiyonu 4o ile geliştirilmiş unsurlar içermekle birlikte, bu ürüne bakarak ya da kullanarak yapay zekayı anlamaya çalışmak pek de akılcı görünmüyor.


Gökbilimde tarihin en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Carl Sagan’ın “Soluk mavi nokta” diyerek paylaştığı, dünyanın 6 milyar ışık yılı öteden görüntüsünü içeren fotoğrafı hatırlayın.


1991 yılında Voyager uzay istasyonundan alınan görüntü, minicik bir nokta olarak görünen dünyanın aslında ne kadar küçük olduğunu hatırlatmak amacını taşıyordu. Kozmoz’un içinde dünya ne kadar küçükse, Chat GPT de yapay zeka evreni içinde buna yakın bir hacimde.


Dünyada yapay zeka gelişimi şu aşamada oldukça asimetrik ilerliyor. Büyük teknoloji şirketleri arka arkaya yatırımlar ile yapay zekanın farklı alanlarında kendini konumlandırıyor. Yapay zeka denildiğinde işin birçok farklı boyutu var. Dil aracılığından makine öğrenmesine, derin öğrenmeden bilgisayarlı görüye kadar pek çok alanda onlarca proje var.


Bunları geliştirmek üzere çalışan on binlerce şirket bulunuyor. Bu şirketlerin bazıları yapay zekaya insanların entelektüel ve duygusal kapasiteleri ile hareket etmeyi öğretmeye çalışıyor.


Bazıları otonom sistemler geliştirerek kendi kararını verebilme kapasitesinde doğruluğu artırmayı hedefliyor. Kimisi tüm bu becerileri birleştirecek şekilde bütünleştirici teknolojiler üretiyor.


Dünyanın her yerinde eş anlı olarak üretilen veriyi anlamlandıran, bunu doğru şekilde işleyip analiz ve senaryolarda kullanılabilir hale getiren teknolojiler üzerinde çalışılıyor.


Üretken yapay zekanın robotik teknolojilere uyumu ile son tüketiciye değen alanlarda çalışanlar da var, üretim metodolojisini sıfır amortismana indirgemek adına çabalayan da.


Bunların hepsi ve her biri ayrı çalışma alanları. Üretken yapay zeka bile kendi içinde birçok kola ayrılıyor.


Bu kadar farklı alanı bütüncül şekilde finanse edebilme kapasitesi elbette herkeste yok. O nedenle doğru olduğu düşünülen tüm teknolojiler, bildiğimiz şirketlere yöneliyor.


Biden yönetimi, Perşembe günü bu yazı kaleme alındığı sırada dev bir yapay zeka organizasyonu düzenlemekteydi. Toplantıya ilk kez Alphabet (Google), Amazon, Microsoft ve Meta gibi devler davet edilmedi.


Ayrıca onların birlikte çalıştıkları Open AI ya da Anthropic gibi start-uplara da yer verilmedi. Bu şirketlerin sınırsız kaynaklarıyla yaratabilecekleri haksız rekabet herkesi korkutuyor.


Anti-tröst bir yaklaşım ile yapılan zirveye bunları dengeleyebilecekleri düşünülen Fransa’nın bu alanda çalışan büyük şirketi Mistral AI davet edildi örneğin. Zirvede yapay zeka patlamasının çekirdeği olarak görülen Nvidia yok, onun yerine AMD ve Broadcom var.


Üretken yapay zekanın tüm veriyi işleme kapasitesi sağlayacak quantum bilgisayarlar ile birleşmesi halinde ortaya çıkacak yetkinlik belirli güç odaklarında toplandığı taktirde, seçimle gelen hükümetlerin bu işletmelere söz geçirememe riski artık her yerde konuşuluyor.


Zira seçimle gelen hükümetlerin bu şirketler ile çatıştıklarında seçilmelerinin dahi mümkün olamayacağı bir ortama doğru ilerliyor olabiliriz. Bu devlerin oluşacak büyük pazarı kendi istekleri doğrultusunda şekillendirmelerine izin verildiği takdirde geri dönüş olamayacağını artık herkes görüyor.


O yüzden bir yandan regülasyon ve çerçevesi tartışılırken, diğer tarafta bunun yaratıcılığı öldürmeden nasıl olacağı üzerine workshoplar gerçekleştiriliyor.


Bunca ağır bilginin sonuna bir küçük Türkiye eklemeden geçmemek gerekir elbette. Bizde tartışmanın üniversitelerde yapay zeka bölümleri açmaya çalışmaktan ya da Chat GPT’yi ne kadar iyi kullanıp kullanmadığı üzerinden yargı üretmekten öteye geçemediği görülüyor.


Siyasetin konuya yaklaşımı elbette önemli. Ama bu okullarda hangi hocalar ders verecek?


Sanayinin hangi kolunun desteği ile hangi üretken yapay zeka teknolojisi geliştirilecek?


Bunları hangi insan kaynağı ile yapacak, bu alanlarda çalışanların tüm dünyada kapışıldığı ortamda bu kaynağı nasıl memlekette tutacağız?


Hangi üniversite, saydığım teknolojilerin hangisine odaklanacak?


Hangi sanayi kolu, kendi dönüşümünü nasıl planlayacak, finansmanını nasıl sağlayacak?


Vakit geçirmeden yol alamazsak, alınacak yol kalmayacak.


Testi kırılmadan…


Dergi Erişimi
Dergi içeriklerini okumak için Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine abone olmanız gerekmektedir.Abone değilseniz abonelik satın alarak tüm dergi içeriklerine sınırsız erişim sağlayabilirsiniz
Abone Ol
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 32. Sayısı Yayında!
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 32. Sayısı Yayında!
İşte yeni sayıdan öne çıkanlar...
Konkordato Riski Büyüyor
Konkordato Riski Büyüyor
Çek, senet ve krediler açısından 2024 yılında şirketlerin nakit akışında bozulma hızlandı. Çıkan Finansal Yeniden Yapılandırma düzenlemesine rağmen konkordatoların sayısı katlandı. Birçok şirketin alacaklı baskısından kurtulma seçeneğini tercih etmesi, ödeme zincirini tehlikeye atar hale geldi. 2023’te 519 firma konkordato ilan ederken bu yılın nabzını mahkeme ilanları gösteriyor. 3 yılda konkordatoyla ilgili mahkeme kararlarını içeren ilan sayısı 895 iken, Mayıs sonunda rakam ikiye katlandı. Soru şu: Tüm konkordatolar gereklilikten mi? Yoksa kötü niyetli olanlar da var mı?
Küresel Ticareti Altüst Edebilecek Altı ‘Darboğaz’
Küresel Ticareti Altüst Edebilecek Altı ‘Darboğaz’
Bu kritik deniz yollarında yaşanacak aksaklıklar deniz ticaretini alt üst edebilir ve enflasyonu yeniden ateşleyebilir.
Google Ünlü Laboratuvarındaki İcatları Özgür Bırakacak
Google Ünlü Laboratuvarındaki İcatları Özgür Bırakacak
Alphabet, ünlü laboratuvarındaki birçok projeyi bağımsız startuplara dönüştürerek sınırsız icat dönemini sona erdiriyor.
Suudilerin Yeni Hedefi ATP Masters 1000 Turnuvası
Suudilerin Yeni Hedefi ATP Masters 1000 Turnuvası
Suudi Kamu Yatırım Fonu (PIF) destekli bir kuruluş olan SURJ Sports Investment’ın, ATP Masters 1000 tenis turnuvasına ev sahipliği yapmak amacıyla lisans almak için görüşmelerde bulunduğu belirtiliyor. Kaynaklar, organizatör ATP Tour ile zamanlama ve yer konusunda görüşmelerin sürdüğünü ve görüşmelerin olumlu sonuçlanmasının kesin olmadığının altını çiziyor
Avrupa Bankalarının Rusya İkilemi
Avrupa Bankalarının Rusya İkilemi
Avrupa Merkez Bankası, bankalara Rusya’dan çıkışlarını hızlandırmaları için baskıyı artırıyor.
Bankalardan Aradığını Bulamayan İş Dünyası Faktoringe Yöneldi
Bankalardan Aradığını Bulamayan İş Dünyası Faktoringe Yöneldi
Yüksek enflasyonla birlikte gelen miktarsal ve parasal sıkılaşma, şirketleri likidite bulmakta zorlamaya başladı. Çoğu sanayici ya da ihracatçı bu dönemde öz kaynaklarını kullanarak ticaret yapmaya çalışıyor. Öz kaynağı güçlü olmayanlar ise faktöring şirketlerinin kapısını çalıyor.
Borsa Yeni Yıldızını Arıyor
Borsa Yeni Yıldızını Arıyor
2024 yılının yıldızı olan bankacılık sektöründe kâr realizasyonları görülmeye başlarken yatırımcılar yeni yıldızın peşine düştü. Peki bankacılık dışında hangi sektörler bu yıl içerisinde öne çıkabilir?
Rekabet Çağı
Rekabet Çağı
Yapay zekaya ilişkin gelişmeler o kadar hız kazandı ki geleceğe yönelik kurulan senaryolar da bundan payını alıyor. Geliştiriciler son 1 yılda ardı ardına yeni model ve güncellemeler çıkarırken, üretken yapay zekanın henüz kendini e-ticaretin de gerisinde konumlandırması mütevaziliğinden midir bilinmez…
Fırsatçılık Enflasyonu
Fırsatçılık Enflasyonu
Dördüncü yılına giren yüksek enflasyon dönemi, tüketicinin kafasındaki “fiyat algısını” yerle bir etti. İşletmelerin bir bölümü bunu fırsat bilerek fiyatları sürekli, düzenli olarak yukarı çekerek “fırsatçılık enflasyonu” üretiyor. Bir bölümü ise “yerine koyma maliyetini” dikkate alarak fiyatlama yapıyor. Sonuç, kendini her şekilde hayat pahalılığı olarak gösteriyor.
İletişim Bir Bölümün İşi mi?
İletişim Bir Bölümün İşi mi?
Şirketin iletişiminde sürece kurumsal iletişim bölümü kadar, yatırımcı ilişkileri, CEO, CFO ve tüm üst yönetimi hatta yönetim kurulunu dahil edebiliriz
Robot Devrimi Başlıyor: Unitree G1 ile Yeni Bir Dönem
Robot Devrimi Başlıyor: Unitree G1 ile Yeni Bir Dönem
İnsansı robotlar Çinli Unitree G1 modeli ile evlerimize girip hayatımızı değiştirmeye hazırlanıyor
Nöropazarlama ve Yeni Dünyada Tüketici Davranışları
Nöropazarlama ve Yeni Dünyada Tüketici Davranışları
Sinirbilim ve psikolojideki ilerlemeler sayesinde beynin nasıl çalıştığını artık daha iyi anlıyoruz.
İngiltere’de Seçim Yarışı Başlıyor
İngiltere’de Seçim Yarışı Başlıyor
İngiltere, sürpriz bir kararla 4 Temmuz’da erken seçime gidiyor. Anketler, İşçi Partisi’nin 2010 yılından beri ilk kez iktidara gelebileceğini gösteriyor. Erken seçim nedeniyle İngiltere-Türkiye güncellenmiş Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakereleri erteleniyor. İş dünyası, müzakerelerin seçim sonrası hızla tamamlanmasını talep ediyor.
Fakir Bir Ülkede Mutlu Olmak Mümkün Mü?
Fakir Bir Ülkede Mutlu Olmak Mümkün Mü?
Mutlu olmak için öncelikli olarak “ben” değil, “biz” demeyi öğrenmek gerekiyor.
Halka Arzın Hikayesi Olmaz, Patronun Vizyonu Olur
Halka Arzın Hikayesi Olmaz, Patronun Vizyonu Olur
Halka arzdan elde edilen gelirin nasıl değerlendirileceği izahnamede somut bir zemine oturtulmuş olsa bile; bu niyetleri hayata geçirecek olan patronun vizyonudur
Türk Lirası, Dedikleri Kadar Değerli mi Gerçekten?
Türk Lirası, Dedikleri Kadar Değerli mi Gerçekten?
Bu sorunun cevabını arayacağımız yerlerin başında TL’nin reel değeri geliyor.
Döviz Kredisinde Maliyeti Yarıya Düşürme ‘Opsiyonu’
Döviz Kredisinde Maliyeti Yarıya Düşürme ‘Opsiyonu’
Yüksek finansman maliyeti, şirketleri yeni yol bulmaya itti. Firmalar döviz kredilerinde yüzde 8’ler civarında olan maliyetleri bankalar ile çeşitli opsiyon sözleşmeleri yaparak yüzde 4,5’lara kadar düşürebiliyor