Avrupa Birliği (AB), sürdürülebilir teknolojiler ve elektrikli araç ekosistemi için “yerinde, yerli, kıtasında üretim” bakışıyla Asyalı elektrikli araç ekosisteminde yer alan şirketleri, uygulamaya koyacağı sübvansiyonlar karşılığında, Avrupa şirketlerinde barındırmayı amaçlıyor.

Elektrikli araçlarda en kilit segment: Batarya üretimi

AB Yönetimi batarya üretim adımlarını hızlandırmak ve geliştirmek, dolayısıyla elektrikli araç endüstrisini ve ekosistemini canlandırarak Çin’e yetişmek amacıyla Avrupalı batarya üreticilerine 3 milyar euroluk sübvansiyon teklif etmişti. AB, sürdürülebilir bataryaların Avrupa üreticileri için geçerli kurallar ve benzeri görülmemiş mali destek konusunda yasal kesinlik sağlayarak, piller ve elektrikli araçlar konusunda güçlü bir değer zinciriyle endüstrisinin rekabet gücünü artırmayı planlıyor.

Burada en önemli adım, ekosistem dönüşümünün de bağımlılığını azaltarak, Çinli şirketlerin Avrupa’da fabrikalara sahip olmasını ve teknolojik bilgi birikimini paylaşmasını gerektiren yeni adımlar atmak olacak.

90’ların “Made in China “ politikası tüm ülkelerde benimseniyor mu?

Mevcut durum, 1990’lı yıllarda yabancı şirketleri, Çin pazarına erişim karşılığında fikri mülkiyetlerini de paylaşmaya zorlayan Çin’in kendi rejimini yansıtıyor. Avrupa’nın Çin’e karşı özellikle yeni şekillenen ve dış ticaret adımları ile otomotiv endüstrisinde sertleşen bakışı, AB ülkelerini kıta sınırları içinde hakim ve koruyucu adımlarla zayıflamaktan korumaya çalışıyor. Avrupa Komisyonu geçtiğimiz günlerde, mevcut yüzde 10’luk vergiye ek olarak, Çinli elektrikli araçlara gümrük vergilerini yüzde 35’e kadar arttırmıştı. Diğer taraftan hidrojenli yakıtların üretimi için başvuran şirketlere yönelik daha sıkı şartlar getirerek, özellikle üretimdeki parçaların yalnızca yüzde 25’inin Çin’den tedarik edilebileceği şartını koydu.

ABD de Çin ihracatına yüzde 60 gümrük vergisi adımı atarken, vergi tehdidinin sürmesi durumunda Pekin Yönetimi muhtemelen bunları AB gibi diğer bölgelere yönlendirmeye çalışacak ve üzerindeki baskıyı durdurmak için önlemler arayacak.

Tüm ülkeler gündeminin bir kısmında Asya fırtınası konusunda ne yapacağını planlıyor

AB temiz teknolojileri desteklemeyi amaçlayan mevzuata yerel üretim hedefleri de eklerken, Çin’den Avrupa’ya olası bir ticaret seline veya yeniden yönlendirilmesine karşı ticaret savunmasını güçlendirmek için çalışıyor. Çin’den teknoloji ithalatına yönelik artan inceleme, dünyanın en büyük elektrikli araç batarya üreticisi olan Çinli şirketi, Avrupa’da, Macaristan ve Almanya’da milyarlarca euro yatırım yapmaya yönlendirdi. Diğer Çinli bir şirket ise İspanya ve Fransa’daki tesislere yatırım kararı aldı.

Bataryada AR-GE ve yeni teknolojinin önemi: Katı Hal Bataryalar

Katı hal pilleri uzun zamandır sürdürülebilir sürüşün adımı olarak kabul ediliyor. Katı hal bataryaları seramik gibi malzemelerden yapılmış katı bir elektrolit içermesiyle sıvı elektrolit içeren geleneksel lityum iyon pillerden ayrışıyor. Yeni nesil teknoloji olarak her bir hacim birimine lityum iyon pillerden daha fazla enerji sığdırarak, elektrikli araçlar için daha güvenli, daha ucuz ve daha güçlü piller ve daha hızlı şarj süreleri sunuyor. Otomobil üreticileri, katı hal pil araştırmalarına milyarlarca dolar yatırım yaparken, seri üretim için kendi versiyonlarını üretmek üzere geliştiricilerle iş birliği yapıyor.

Asya kıtasında Japon üreticiler, 2027 ile 2028 arasında katı hal pillerini seri üretime sokmayı hedeflerken, büyük Japon otomobil üreticileri, batarya teknolojisinin dayanıklılığını artırmak amacıyla yakın zamanda gerçekleşen bir atılımın, bataryanın 1000 kilometre menzil ve sadece 10 dakikalık bir şarj süresi sunmasını hedeflediğini açıkladı. Almanya’daki üreticiler ise ABD’li batarya şirketleri ile 10 yılın sonunda üretime hazır olacak bir katı hal batarya üzerinde çalışıyorlar. Ayrıca ABD’li batarya üreticileri Fransız ve Koreli üreticilerle ortak geliştirme projesinde de yer alıyor.

ABD’de elektrikli araçların günümüz teknolojisinde ortalama menzili yaklaşık 500 km’ye yakınken, batarya ile çalışan bir elektrikli aracı şarj etmek, araca ve şarj noktasının hızına bağlı olarak, 20 dakikadan birkaç saate kadar sürebiliyor.

Batarya gelişimi ve buradaki AR-GE yatırımları önümüzdeki dönemde en çok konuşulan konu olacak. Hatta şimdiden bir geçiş seçeneği olarak “yarı katı hal” bataryalar üzerinde çalışılıyor. Katı ve sıvı elektrolitin hibrit bir tasarımı kullanılan bu yapı teknolojik olarak Çin’de ticarileştirilirken, dünyanın en büyük pil üreticilerinden olan dört Çinli şirket bu alana öncülük ediyor. Son dönemde 1.000 kilometreye kadar menzile sahip 150 kilovat saatlik yarı katı hal pilleri üretildi. Teknoloji ve buradaki gelişmeler önemli AR-GE yatırımlarını da beraberinde getiriyor. Ancak diğer taraftan İsveç merkezli bir batarya firması üretimi artırmak için mücadele ederken kapasitenin karşılanamaması ve talep düşüklüğü sebebiyle kapanmanın eşiğine geldi.

Bataryalar, elektrikli araçlarda maliyetin yarısını oluştururken, batarya tedarik zincirleri, sürdürülebilir mobiliteye geçiş yapmaya çalışan Avrupa otomobil üretim endüstrisi için rekabette en kritik konu olarak öne çıkıyor.

Dünya korumacı adımlarına karşı üreticiler farklı bakışta

AB, 2023 yılında Çin’den yaklaşık 11 milyar euro değerinde elektrikli araç ithal etti ve bu, AB’ye yapılan tüm ithalatın neredeyse yarısını (yüzde 49) oluşturdu. 2023 yılında, AB’ye ithal edilen Çin menşeli elektrikli araçların değeri ortalama 25 bin 200 euro seviyesindeyken, rekabette AB dışı ithalatın fiyatından yüzde 30 ve genel ortalama fiyattan da yüzde 16 daha düşük olması AB’yi önlem almaya itti. Bu kapsamda AB ithalat fiyatını en az 33 bin dolar olarak belirleyecek asgari fiyat garantileri teklifini de reddetmişti. Çin hükümetinin batarya üretimine verdiği destek, batarya ve lityum gibi ham girdilerin yerel üreticilere piyasa fiyatının altında tedarik edilmesini sağladı.

Ayrıca bu tarifelerin Avrupa’nın yeni EV sektörünü daha rekabetçi hale getireceği de net değil. Avrupalı otomobil üreticileri, sübvansiyonlu yabancı ithalatların çok ötesine geçen yapısal baskılarla karşı karşıya... Devlet sübvansiyonları Çin’in küresel EV üretimindeki liderliğine katkıda bulunmuş olsa da, şiddetli iç rekabet, artan iç talep ve şarj ağları gibi altyapıya yapılan önemli yatırımlarla desteklenen Çinli firmaları dikey entegrasyon, ölçek ekonomileri ve üstün teknoloji elde etmeye yöneltti. Buna karşılık, Avrupa’nın batarya tedarik zinciri nispeten az gelişmiş durumda ve bu da üretim maliyetlerini halen yüksekte tutuyor. Daha yavaş inovasyon hızı ise üreticilerin Çinli rakiplerine yetişmeye çalışmasına neden oluyor.

Genel kanı; Avrupa’da geçici bir çözüm olarak, endüstriyi desteklemek için inovasyon desteği şeklinde bir ticaret koruması uygulanması gerektiği… Bu uygulamanın bir yandan tüketiciler için fiyatları düşürürken, AB otomotiv sektörünün de büyüyüp Çin ile rekabet edebilmesi için gerekli adımları belirlemesi bekleniyor.