Businessweek
Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine aboneliğiniz boyunca tam erişim sağlayabilirsiniz. Abone Ol

Yaşam

Motivasyon Konuşmacılığını Yasaklasak mı?
Gençlere yardım etmek istiyorsak, onlara soru sormayı öğretmeli ve bu süreçte cesaretlendirmeliyiz.
  • 3 Ocak 2025 06:36
  • Akan Abdula
Motivasyon Konuşmacılığını Yasaklasak mı?

YGA (Young Guru Academy) Konferansı’nda konuşmacı olarak yer aldım ve “YGA Bilim Seferberliği” ekonomik ve sosyal kalkınma projesinin etki raporunu, Diyarbakır rol model öğretmenimiz Tuğçe Çapık ile birlikte sunduk.


YGA Bilim Seferberliği, geniş bir coğrafyada rol model öğretmenlerle gerçekleştirilen muhteşem bir proje. Sahnede bu çalışmaların etkilerini paylaşmak ve bu çabaların detaylarını anlatmak benim için büyük bir onurdu ancak bu yazıyı, o etkileyici sonuçlardan bahsetmek için yazmıyorum. Zaten bu bilgilere YGA’nın raporlarından kolayca ulaşabilirsiniz.


Bu makaleyi, konferans aralarında gençlerle konuşurken fark ettiğim, beni düşüncelere sevk eden bir gözlem üzerine yazıyorum.


Gençlerin çıkış yolu, soru sormayı öğrenmelerinden geçiyor


Gençlerimiz, kış uykusundan uyanmak, harekete geçmek istiyor; ama nereden başlayacaklarını bilmiyorlar, bizlere de bir çıkış yolu soruyorlar. Hangi yeteneklerine yatırım yapmalı, hangi alanlara yönelmeliler?


Ancak onlara cevap vermek yerine, geleceğin en kritik yeteneğini, soru sormayı öğrenmeleri gerektiğini anlatmaya çalışıyorum hep.


Aslında yapay zekâ çağında soru sormak artık bir yetenek değil, bir zorunluluk.


Eskiden “yankı odaları” dediğimiz, benzer düşünen bireylerin bir araya geldiği sosyal medya grupları vardı. Şimdi bu yankı odaları, yapay zekâ tarafından bireyselleşmiş ve kişiselleştirilmiş bilgi akışlarına dönüşeceğe benziyor. Yani odalar ve oda içine hapsedilmiş gruplar bile yok. Sadece yapay zekânız ve siz var olacaksınız. Ve yapay zekânız size sürekli cevaplar verecek.


Maalesef yapay zekâ araçları, bize hoşumuza gidecek cevaplar vermek üzere programlanıyor. Yani yapay zekâ araçlarla konuştuğunuzda, bize verdiği yanıtlar bizim referanslarınızı yansıtıyor olacak.


Bize yapay zekanızı eğitin diyecekler ama yapay zekâ, bizi tanıdıkça yankılarımızı tekrarlayıp bizi kendi döngümüzde hapsetme riski oluşturacak.


Yani sosyal medyanın yankı odalarını bile bize aratacak yeni durumlar ortaya çıkabilir.


Bu döngüden çıkış yolu ise doğru sorular sormayı öğrenmek.


Soru sormak duygusal zekânın sonucu


Doğru soru sormak yalnızca bir düşünme yetisi değil, aynı zamanda duygusal zekânın bir yansıması. Duygusal zekâ, başkalarını anlamayı, empati yapmayı ve dünyayı farklı açılardan görmeyi sağlar. İşte bu yüzden gençlere, ezberlenmiş cevaplar sunmak yerine, nasıl daha iyi sorular sorabileceklerini öğretmeliyiz.


Ancak burada bir tehlike var, bizim jenerasyon fikir liderleri, gençlere soru sorma yeteneği kazandırma sürecinde, onlara sürekli cevaplar vermeye de kalkıyor.


Motivasyon konuşmaları neden tehlikeli?


Makalemin başlığı elbette bir ironi ancak motivasyon konuşmacılarının sahnede yaptığını kısmen doğru bulmadığımı yazmasam da olmaz.


Hep insanüstü başarı hikâyeleri üzerinden cevaplar sunuyorlar. Oysa artık yanıtlar bizim jenerasyonun elinde yok.


Motivasyon konuşmacıları gençlere soru sormanın önemini anlatmak yerine, eski referanslarla cevapları vermeye çalışıyor.


Bu da gençlerde hayal kırıklığı yaratıyor çünkü sunduğumuz cevaplar, hızla değişen dünyada artık geçerliliğini yitiriyor.


Gençlere, yanıtların büyük kısmını kendilerinin keşfetmesi gerektiğini söylemek cesaret ister ve bizlerin bu cesarete sahip olması gerekiyor. Gel soruları beraber keşfedelim ama yanıtlar benim elimde yok dememiz gerekiyor. Yanıtları gelecek sana yeni şartlarında ve referanslarında verecek dememiz lazım.


Gerçek görevimiz gençlere soru sormayı öğretmektir


Gençlere yardım etmek istiyorsak, onlara soru sormayı öğretmeli ve bu süreci cesaretlendirmeliyiz. Geçmiş referanslarla cevaplar sunmak yerine, onların sorularına odaklanmalı ve bu soruların yolculuğunu desteklemeliyiz.


Geleceğin yanıtları, bugünün referanslarıyla değil, geleceğin doğuracağı yeni gerçeklerle zaten bulacaklar. Bu nedenle, gençlerin cebine doğru soruları koymalarına yardımcı olalım yeter. Bize düşen görev bu kadarcıktır.


Dergi Erişimi
Dergi içeriklerini okumak için Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine abone olmanız gerekmektedir.Abone değilseniz abonelik satın alarak tüm dergi içeriklerine sınırsız erişim sağlayabilirsiniz
Abone Ol
Daha Yeni Başlıyoruz
Daha Yeni Başlıyoruz
Finansal dönüşümün ihtiyaç duyduğu teknolojinin ve yarının teknolojisinin ihtiyaç duyacağı finansal sistemin farkındayız.
Açığa Satış VİOP’ta Oyunu Değiştirir mi?
Açığa Satış VİOP’ta Oyunu Değiştirir mi?
Borsa İstanbul’da yeni yılın ilk işlem gününde yeniden başlayan açığa satış işlemlerinin sağlıklı fiyat oluşumu ve likiditeyi desteklemesi bekleniyor. Açığa satışın yasak olduğu dönemde spot piyasada tek yönlü işleme zorlanan yatırımcıların frene basmasıyla özellikle VİOP’ta artan büyük yatırımcı hakimiyetinin de bundan sonraki dönemde azalacağı tahmin ediliyor.
Borsa İstanbul’da 2024 Yılının Hikayesi: Zirveden Dengeye
Borsa İstanbul’da 2024 Yılının Hikayesi: Zirveden Dengeye
Borsa İstanbul, 2024 yılında zirve seviyelerini test ettikten sonra kâr satışlarının etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. Sigortacılık, iletişim ve bankacılık gibi sektörler yüksek getirileriyle dikkat çekerken, temettü hisseleri yatırımcılar için güvenli liman olmayı sürdürdü. 2025’e girerken, yüksek reel faizler ve güçlü TL’nin etkisiyle piyasalarda temkinli bir başlangıç öngörülüyor. Ancak yılın ikinci yarısında faizlerin düşmesi, yabancı yatırımcı girişlerinin artması ve sektörel toparlanmayla birlikte olumlu bir atmosferin oluşması bekleniyor.
Şimdi Değilse Ne Zaman?
Şimdi Değilse Ne Zaman?
Kripto piyasası, 2025 yılına güçlü bir ivmeyle girerken, yatırımcıların dikkatle takip etmesi gereken kritik gelişmeler öne çıkıyor. Stablecoin’lerden merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarına, tokenizasyondan düzenleyici değişimlere kadar birçok alanda önemli yenilikler kapıda. Bu değişimler, piyasanın gelecekteki yönünü belirleyecek temel taşları oluşturuyor.
İşte Hayatımızdaki Yeni Rakamlar
İşte Hayatımızdaki Yeni Rakamlar
Yüzde 43,93’lük yeniden değerlemenin uygulanmasıyla hayatımıza dokunan vergi, harç ve istisnalarda rakamlar değişmiş oldu. Ücretlinin yüzde 15 gelir vergisi uygulanan ilk limit yıllık 158 bin, aylık 13 bin 166 liraya çıkarken kira gelirinde istisna 47 bin liraya çıktı. 2024 yılında 2 bin 343 lira olan aracın MTV’si yaklaşık bin lira artışla 3 bin 372 liraya çıkarken B sınıfı ehliyet harcı 5 bin 678 liraya çıktı.
Vergiler ve Enflasyonla Mücadele
Vergiler ve Enflasyonla Mücadele
Yeni yılla birlikte beklendiği gibi Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından vergi oranları, tarife ve tutarlarında yeniden değerleme oranı tutarında artış yapıldı.
TCMB 2024’ü Sıkı Geçirdi
TCMB 2024’ü Sıkı Geçirdi
2024’te Türkiye gündemini kuşkusuz ki yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve düşen alım gücü oluşturmaya devam etti. Mayıs 2023 seçimleri öncesi yüzde 8,5’e kadar düşürülen politika faizi 2024’te yüzde 50 seviyelerine kadar yükseldi. Sıkı finansal koşulların hakim olduğu yıl genelinde alınan tedbirlerle TL varlıklara olan ilgi arttı, kur enflasyonun altında seyretti, bireysel ve ticari kredilerde faizler yükselirken büyüme sınırı getirildi ancak talepte yeterince soğuma gerçekleşmedi.
2024 Otomotivde Enlerin Yılı Oldu
2024 Otomotivde Enlerin Yılı Oldu
Her açıdan hareketli geçen otomotiv sektöründe dünyada ve Türkiye’de taşların yerinden oynadığı bir yıl yaşandı.
Temel Ekonomik Göstergeleri 2024’te Faiz Politikası Belirledi
Temel Ekonomik Göstergeleri 2024’te Faiz Politikası Belirledi
Türkiye’nin makroekonomik dengelerini 2024 yılında faiz politikası belirledi. Enflasyon düşüş trendine girerken ekonomi ikinci ve üçüncü çeyrekte küçüldü, ülke teknik resesyona girdi. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise Kasım itibarıyla 80 milyar doların altına indi.
Yenilenebilir Enerji 2024’te Savaşın Gazını Alamadı
Yenilenebilir Enerji 2024’te Savaşın Gazını Alamadı
Rusya-Ukrayna Savaşı etkilerini enerji piyasalarında hissettirmeye 2024 yılında da devam etti. Nükleer enerjinin yükselişi, LNG anlaşmaları, yenilenebilir enerji atılımları ve Orta Doğu kaynaklı savaş riskleri tüm senenin enerji gündemini sıcak tutmaya yetti.
2024’ün Vergi Muhasebesi
2024’ün Vergi Muhasebesi
2024 yılında bütçe koşulları nedeniyle sıkı maliye politikalarına ihtiyaç olduğu sıkça dile getirilirken enflasyon muhasebesinin tarihi ve kapsamı yıl boyunca tartışıldı. Yüzde 10 asgari kurumlar vergisi ve e-ticarete stopaj kesintisi kararları da yılın öne çıkan vergi başlıkları arasında yer aldı.
Sanayici 2025 İçin Temkinli İyimser
Sanayici 2025 İçin Temkinli İyimser
2024 yılında sıkı finansal koşullardan en çok etkilenenlerden biri olan sanayiciler zor bir yılı geride bırakırken, 2025 yılı için temkinli bir iyimserlik içerisinde. Eylül ayında pandemi döneminden bu yana en düşük seviyeleri gören İSO İmalat PMI, dipten dönerek Aralık ayında son sekiz ayın en yüksek seviyesine çıksa da eşik değer 50’nin altında yılı kapattı. Sektör temsilcileri TCMB’nin faiz indirimlerine başlamasıyla toparlanmayı ümit ediyor.
Euro Bölgesi’nde Parasal Birlik Tamam, Ekonomik Birlik Nerede?
Euro Bölgesi’nde Parasal Birlik Tamam, Ekonomik Birlik Nerede?
Euro, halk tarafından büyük ölçüde bir başarı olarak görülüyor ve güçlü bir destek alıyor. Ancak, ekonomik birliğin eksikliği ve üyeler arasındaki dengesizlikler, bölge ekonomisinin potansiyelini sınırlıyor. Avrupa’nın 2025’te de bu zorluklarla yüzleşmeye devam etmesi bekleniyor.
Anlatı İktisadı ve 2025 için Yeni Nesil Hikayeler
Anlatı İktisadı ve 2025 için Yeni Nesil Hikayeler
Anlatı iktisadı, ‘viral olan’ hikayelerin iktisadi davranışları nasıl şekillendirdiğini inceleyerek, ekonomik olayları tahmin etme ve hazırlıklı olma yetenek ve kabiliyetimize katkı sunabilir.
14 Ocak 1914, Model T’den Günümüz Elektrikli Araçlarına
14 Ocak 1914, Model T’den Günümüz Elektrikli Araçlarına
Otomotivde yeni üretim süreci, montaj hatları olmayan, çok daha az çalışanı ve önemli ölçüde daha fazla otomasyonu olan bir fabrikayı içeriyor.
Yapay Zekanın Enerji İhtiyacı ABD’nin Enerji Politikasını Değiştirebilir
Yapay Zekanın Enerji İhtiyacı ABD’nin Enerji Politikasını Değiştirebilir
Yapay zeka sayesinde ülkenin dört bir yanında veri merkezleri açılıyor. Ancak tüm bu enerji kullanımının iklim bedeli oldukça yüksek.
Enflasyon Düşüyor, Ancak Fiyatlar 2025’te Değişmeye Devam Edecek
Enflasyon Düşüyor, Ancak Fiyatlar 2025’te Değişmeye Devam Edecek
Şirketler düzenli zam yapmadan kârlarını artırmanın yollarını aradıkça dinamik fiyatlandırma yaygınlaşacak.
2025: Ekonomik Fırtınada Liderlik ve İnsan Yönetiminin Yeni Paradigması
2025: Ekonomik Fırtınada Liderlik ve İnsan Yönetiminin Yeni Paradigması
Ekiplerine psikolojik liderlik yapmayı planlayacak yönetim kademesinin şirket merkezli olmaktan çıkıp, insanı merkeze alan yeni bir yapısal reforma gitmesi bu yılın en önemli meselesi gibi görünüyor.
Kripto Kasım Seçimlerinde İstediğini Aldı. Şimdi ne olacak?
Kripto Kasım Seçimlerinde İstediğini Aldı. Şimdi ne olacak?
Sektör şu anda tüketicileri bir sonraki kripto çöküşünden koruyabilecek mali kuralları zayıflatacak bir konumda.
Kazançlar, Piyangolar ve İflaslar! İşte 2024’ün En Çılgın 11 İşlemi
Kazançlar, Piyangolar ve İflaslar! İşte 2024’ün En Çılgın 11 İşlemi
İşte Trump’ın zaferiyle sonuçlanan işlemlerden Arjantin’de yaşanan talih kuşuna ve hedge fonların batan bahislerine kadar piyasalarda yılın en yüksek ve en düşük seviyeleri.
2025’te Ateşten Koltuklarda Oturanlar
2025’te Ateşten Koltuklarda Oturanlar
Önümüzdeki yıl, sektörler ve bölgeler genelinde liderleri test edeceği kesin, ancak bunlardan bazıları (teknoloji devleri, otomobil CEO’ları ve sanayi patronları) kendilerini diğerlerinden çok daha zor durumlarda bulabilir. İşte rezil ya da vezir olma yılı ile karşı karşıya olan yarım düzine isim.