Milyonlarca kişinin merakla beklediği Rockstar Games şirketine ait “GTA VI” oyununun ilk tanıtım videosu geçtiğimiz hafta yayımlandı. Beklenen oyunun görüntüleri YouTube’da 24 saat içinde en çok izlenen video rekorunu da kırdı diyebiliriz. Uzun yıllardır oynanan ve hatırlanan GTA serisinin videosunu izledikten sonra oyun endüstrisinin ekonomik modeli ve tarihçesini düşünmeden edemedim. Yaklaşık 60 senelik dijital oyun endüstrisinin geldiği noktayı doğru anlamlandırmak için sizleri hem zamanda bir yolculuğa çıkarmak hem de bu ekosistemin şirketler üzerindeki etkilerini yazmak istiyorum.

Oyun dünyasının tarihsel perspektifi

Video oyun sektörünün kökleri 1960’lara dayanır. İlk oyunlar, basit ama yenilikçi konseptlere dayanıyordu, örneğin William Higinbotham’ın 1958’de geliştirdiği “Tennis for Two” veya 1961’de MIT’de geliştirilen “Spacewar!” gibi. Bu erken dönem oyunlar, daha sonra video oyunları için temel oluşturan teknolojik yenilikler ve kreatif fikirler içeriyordu.

1980’lerin krizi ve yeniden doğuş

1980’lerde video oyun endüstrisi ciddi bir çöküş yaşadı. Kalitesiz oyunlar ve piyasa doygunluğu, birçok firmanın iflas etmesine yol açtı. Ancak, Nintendo’nun “Nintendo Entertainment System (NES)” ile piyasaya sürdüğü ikonik oyunlar sayesinde endüstri tekrar canlandı.

1990’lar ve sonrası: 3D grafikler ve internetin etkisi

1990’lar ve 2000’lerin başları, 3D grafiklerin yükselişi ve internetin yaygınlaşması ile video oyunları, bir başka evrimini yaşadı. Bu dönemde online çok oyunculu oyunlar ve sosyal medya, oyuncular arasında etkileşimi daha da artırdı.

Mobil oyunlar ve e-sporun yükselişi

Son yıllarda ise mobil oyunlar, AR/VR ve e-spor endüstrileri patlama yaşadı. Akıllı telefonlar ve tabletler, oyunların herkes tarafından oynanabilir hale gelmesine olanak tanıdı, e-spor ise büyük arenalarda yüzbinlerce izleyiciye sahip bir fenomen haline geldi.

2023: Büyüme, zorluklar ve ekonomik etkiler

2023 yılında, video oyun sektörü, sanal gerçeklik (VR) oyunları, artırılmış gerçeklik (AR) deneyimleri ve yapay zeka (AI) destekli oyunlar gibi yeni teknolojilerle büyümeye devam ediyor. Ancak, Rusya-Ukrayna krizi, tedarik zinciri darboğazları ve artan enflasyon nedeniyle sektör bazı zorluklarla karşılaştı. Bu zorluklar, özellikle Rusya’daki faaliyetlerini askıya alan oyun yazılımı ve donanımı üreticilerini etkiledi.

2023 yılını geride bırakırken, video oyun endüstrisi için önemli gelişmelere ve dikkat çekici büyümeye de sahne oldu. ABD oyun pazarının 106,8 milyar dolara ulaşarak 2012 yılından bu yana üç kat artması, bu alandaki genişlemeyi ve kabul görmeyi gözler önüne seriyor. Özellikle COVID-19 pandemisi sırasında, ABD’deki oyuncuların yüzde 49’u daha fazla oyun oynamaya başlayarak bu büyümeye katkı sağladı. Dünya genelinde ise, aktif oyuncu sayısının 2023 sonu itibariyle 3 milyara ulaşması bekleniyor, bu da son birkaç yılda mobil oyunların popülaritesindeki artışın altını çiziyor. E-sports sektörü de yıllık yüzde 30’luk büyüme oranıyla dikkat çekiyor ve büyük turnuvalar milyonlarca dolarlık ödül havuzlarıyla oyuncuları cezbetmeye devam ediyor.

Sanal ve artırılmış gerçeklik (VR/AR) oyunları, yüzde 40,1’lik bir bileşik yıllık büyüme oranıyla dikkat çekiyor ve Kuzey Amerika’nın bu alanda yüzde 8’lik bir benimseme oranıyla lider olduğu gözlemleniyor. Bu veriler bize oyun oynama şeklinin tamamen değişeceğine de bir işaret. Diğer yandan şirketler için de VR/AR alanında içerik üretme iştahını da kabartıyor.

Konsol oyunları ise, Sony, Nintendo ve Microsoft arasındaki rekabetle şekillenen bir pazarda yıllık yüzde 13,4’lük bir gelir artışıyla büyümeye devam ediyor. Bu gelişmeler, video oyun endüstrisinin teknolojik yenilikler ve kullanıcıların değişen beklentileri ile sürekli olarak evrildiğini ve büyüdüğünü gösteriyor.

Apple ve Google gibi büyük teknoloji firmaları, abonelik hizmetleriyle bu trende uyum sağladı ve premium oyun deneyimleri sunmaya başladı. Yakın zamanda Netflix’in de GTA gibi kült oyunları da içine alan bir kategori de içerik sunuyor olması farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin oyun ekonomisini iş modellerine entegre etmeye devam edeceklerini de gösteriyor. İş dünyasının oyun dünyasıyla daha çok yakınlaşarak güçlendiği bir 2024’ü hep birlikte izleyeceğiz…